Bài Học Từ Những Người Nghèo Khổ

Bài Học Từ Những Người Nghèo Khổ

Mới đây, một chàng trai trẻ đầy trăn trở chia sẻ lên Zhihu về việc có nên đi học đại học không. Cậu viết: "Nhà nghèo, không thể kiếm ra được 1 vạn tệ (~33 triệu), em gái thì sắp sửa lên cấp 2, vậy tôi có nên học đại học không? Tôi rất hoang mang, một mình nằm trên giường suy nghĩ cả đêm, rất khó xử! Mọi người hãy cho tôi lời khuyên với, cảm ơn mọi người!"

Nếu bạn không học đại học, bạn sẽ nghèo cả đời!

Rain: Ở đại học, bạn có thể nghèo bốn năm. Nhưng nếu không học, bạn sẽ nghèo cả đời!

Đậu đỏ: Thật đau lòng khi thấy người trẻ hỏi như vậy. Trước mắt, bạn có thể thi vào một trường với học phí thấp, thứ hai là nỗ lực để được tuyển thẳng - có học bổng và tiết kiệm chi phí.

Đừng bỏ cuộc, vượt qua khó khăn tài chính, mai này thành công bạn sẽ nhớ về và cảm giác như 1 giấc mơ.

Xixi: Nếu bạn không định lặp lại cuộc đời như của bố mẹ, con cái bạn sẽ như bạn và em gái, bạn biết phải làm gì rồi đó.

T.T: Nhất định phải đi học, nếu không muốn cuộc đời các con là phản chiếu cuộc đời nghèo khổ của chính bạn.

Mai: Đã nghèo thì lại càng phải học, nếu không về sau sẽ càng nghèo hơn. So sánh giữa học nhiều thêm vài năm với làm công nhiều thêm vài năm, trong lòng mọi người đã có kết luận.

Mèo: Đi bộ trong khuôn viên trường đại học, bạn sẽ được cảm nhận hương thơm cây cỏ, tiếng chim hót. Nếu bạn đi làm, bạn đang mang một gánh nặng mà đáng lẽ bạn không nên mang ở độ tuổi của mình. Cố gắng lên đại học nhé, đó là thanh xuân mà bạn nên có.

Đại học là thanh xuân một người trẻ nên có. (Ảnh minh họa)

Nhất định phải học mới đổi kiếp nghèo: Những câu chuyện truyền cảm hứng từ người thật, việc thật!

1. Từng bị chỉ trích "con nhà lính, tính nhà quan" vì nghèo mà đi học đại học.

Với kinh nghiệm của 1 đứa nhà nghèo thì tôi nói thật, bạn nhất định phải học. Là con gái thì càng phải học!

Nhà tôi nghèo, hồi tôi học xong lớp 12 bố mẹ hỏi tôi muốn học đại học không. Tôi bảo muốn. Rồi tất cả cô dì, chú bác, hàng xóm... tất tần tật đều nói tôi "con nhà lính, tính nhà quan", rằng tôi ích kỷ, không quan tâm cha mẹ. May mắn là bố mẹ tôi ủng hộ.

Hồi đấy nhà xa trường, tôi phải ở trọ. Tôi vẫn nhớ tôi vào trường được 5 ngày thì bắt đầu lao vào tìm việc làm thêm. Bưng bê, quét dọn, rửa bát, gia sư,... chẳng việc gì tôi từ chối. Tôi tự kiếm đủ tiền nuôi bản thân, ăn, uống, trọ, quần áo, đi chơi.

Đôi khi dồn lại đóng được cả học phí. Năm thứ 2 đại học tôi đủ tiền mua 1 cái iPhone 6 cũ (hồi đấy hơn 5 triệu). Năm 3 sau tôi đủ tiền mua laptop. Năm thứ tư thì tôi quyết định đi thực tập nước ngoài. Tôi nhờ bố mẹ vay hộ 1 khoản tiền để chuẩn bị.

Tôi sang đó đi làm, lương không thể gọi là cao nhưng so với tầm chung thì tạm ổn (2x-3x triệu/ tháng). À bây giờ thì tôi đang kẹt bên này mà không về nhà được.

Tôi tự ăn bánh, tự thổi nến, tôi chỉ mong có thể mãi mạnh mẽ như từ trước đến giờ. (Ảnh minh họa)

Hôm nay sinh nhật, tôi tự ăn bánh, tự thổi nến, tôi chỉ mong có thể mãi mạnh mẽ như từ trước đến giờ. Đọc đến đây thì cho tôi xin 1 lời chúc lấy động lực nhá.

Và nhớ là phải học, nhất định phải học thì mới đổi được kiếp nghèo!

2. Không đi học sẽ trở thành điều khiến cả đời bạn hối hận nhất.

Là một người có gia cảnh nghèo khó nhưng đã học xong đại học, tôi chân thành cho bạn một lời khuyên: Nhất định phải học!

Kể bạn nghe hai câu chuyện có thật. Một là tôi, một là bạn thân của tôi. Gia đình hai chúng tôi đều rất nghèo, nghèo đến mức nào á? Bắt đầu từ hồi tôi học tiểu học thì đã luôn không nộp học phí đúng hạn rồi, mỗi một học kì mới đều là ba tôi đi tìm giáo viên chủ nhiệm xin “chịu”.

Cả nhà một tuần chỉ có khoảng 17k để ăn uống. Trong ký ức của tôi, lúc nhỏ chưa bao giờ có chuyện mua quần áo mới, đều là mặc lại đồ cũ của chị gái. Thế mà bạn thân của tôi nhà còn nghèo hơn cả tôi.

Kể chuyện của tôi trước. Tôi thi đậu đại học, nhưng trong nhà kiếm không nổi học phí. May mắn bạn trai đã giúp tôi tìm hiểu về khoản vay sinh viên. (Thời đó thông tin rất ít ỏi, tôi chưa từng được chạm vào điện thoại, máy tính).

Sau đó là bốn năm đại học, học phí của tôi đều là vay. Lúc đó tôi cũng rất áp lực, luôn cảm thấy nợ nần nhiều như vậy, sau này sao trả nổi? Bây giờ nghĩ lại thấy mình ngây thơ ghê, hiện tại lương một tháng của tôi cũng xấp xỉ học phí 4 năm đại học rồi, nào có thấy áp lực gì đâu?

À, còn chuyện sinh hoạt phí mới là vấn đề. Tôi chỉ được cho một khoản lúc nhập học, sau đó tự làm thêm và trang trải. Dù không đơn giản, nhưng tôi làm gia sư cũng tạm đủ sống.

Nhất định phải học thì mới đổi được kiếp nghèo (Ảnh minh họa).

Tới năm ba, năm tư, tôi ít làm gia sư hơn mà làm những công việc khác để có thêm kĩ năng xã hội. Trong lúc làm việc tôi được đánh giá khá cao về kỹ năng tổ chức, nên đã được một vài đối tác trọng dụng.

Bốn năm đại học, trong nhà không gửi tiền cho tôi, nhưng tôi cũng không oán trách ba mẹ, vì tôi ý thức được hoàn cảnh gia đình, và đã hạ quyết tâm tự dựa vào sức mình.

Kể bạn nghe chuyện của bạn thân tôi. Cô ấy lực học có thể đậu trường tầm trung, nhưng cô ấy đã bỏ cuộc ngay từ lúc điền nguyện vọng rồi. Cô ấy ghi Thanh Hoa Bắc Đại (bạn tôi hiểu bản thân thi không nổi nên điền đại đó). Vì cô ấy biết dù có thi đậu thì cũng không có tiền để học.

Sau khi quyết định từ bỏ đại học, bạn tôi ra ngoài làm công, vào nhà xưởng, bưng bê, làm giáo viên dạy thay ở trường mẫu giáo... Từ đầu đến cuối đều không tìm được công việc mà bản thân thích. Sau đó nữa thì lấy chồng rồi. Cô ấy bây giờ, sống một cuộc sống bình bình, nhưng đoán chừng trong lòng cô ấy cả đời này cũng không buông bỏ được chuyện bản thân không lên đại học được.

Cô ấy bây giờ sống một cuộc sống bình bình bên gia đình, nhưng cả đời không buông bỏ được chuyện bản thân từ bỏ đại học.

Tôi đã nói với cô ấy rằng từng khó khăn đều có cách giải quyết. Tuy là bây giờ với cô ấy thì điều này chẳng còn nghĩa lý gì. Nhưng tôi vẫn nói, bởi mong cô ấy về sau gặp phải khó khăn cũng đừng dễ dàng từ bỏ.

Mong những điều kể trên sẽ có ích với bạn. Không đi học sẽ trở thành điều khiến cả đời bạn hối hận nhất và không thể nào bù đắp được.

3. Học hành là nấc thang chạm tới ước mơ và thật sự xứng đáng để tất cả mọi người đầu tư làm thật tốt.

Chị sinh ra trong gia đình nghèo, vách nhà là ván, mưa dột trên đầu, dưới thì ngập hết cả bàn chân. Nhà bị giải tỏa, phải bán hết đồ đạc chuyển đến căn trọ chưa đầy 30m2.

Bốn năm đại học của chị thật sự rất vất vả. Học ở trường, đi làm thêm ròng rã. Bạn bè rủ cuối tuần đi chơi, chị từ chối. Họ bảo chị thật sự thích học thế cơ à? Không, khoảng thời gian đó chị rất cô đơn! Học không vui, đi làm thêm cũng chỉ một mình.

Nhưng động lực duy nhất là không để bố mẹ cứ mãi buôn gánh bán bưng trên phố. Động lực thứ hai là làm gương cho em út trong nhà.

Rồi mọi thứ cũng được đền đáp, chị ra trường, nhận được 1 vị trí rất tốt, lương khởi điểm là niềm ao ước của nhiều người. Chị nỗ lực làm việc, chân trong chân ngoài, mỗi đêm vẫn tự học. Lúc đầu mệt mỏi thì sau này sẽ thoải mái, lúc đầu thoải mái thì sau này sẽ mệt mỏi hơn nhiều. Cuộc đời thực ra rất công bằng!

Hiện giờ thu nhập của chị đã hơn bạn bè cùng tuổi vài lần. Bố mẹ không phải rong ruổi trên phố nữa. Đầu 2020 gia đình chị chuyển vào nhà mới, nợ ngân hàng chứ không mua đứt được đâu.

Tuy nhiên, chị biết những năm tháng túng thiếu chật vật trước kia đã qua đi rồi, cuộc đời sau này sẽ suôn sẻ hơn. Học hành là nấc thang chạm tới ước mơ và thật sự xứng đáng để tất cả mọi người đầu tư làm thật tốt!

Nhắc đến “Ông Ba Quốc”, tên thật là Thiếu tướng, Anh hùng LLVTND Đặng Trần Đức, nhà tình báo tài ba của tình báo quốc phòng Việt Nam chắc hẳn bạn đọc chưa quên hình ảnh người cán bộ tình báo trong vệt bài của nhà báo Hoàng Hải Vân - Tấn Tú đăng trên báo Thanh Niên năm 2004, nhân vật chính trong các cuốn sách “Tình báo không phải là nghề của tôi”(Khuất Quang Thụy), “Ông tướng tình báo và hai bà vợ” (Nguyễn Trần Thiết). Tuy nhiên, đến cuốn sách “Người thầy” (Nhà xuất bản QĐND-2023) của Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh xuất bản nhân dịp kỷ niệm 100 năm ngày sinh Thiếu tướng tình báo, Anh hùng LLVTND Đặng Trần Đức sẽ cung cấp cho bạn đọc những thông tin sâu hơn, đa chiều hơn.

Điều đó cũng dễ hiểu vì tác giả là người trong ngành, là người học trò gắn bó với ông Ba Quốc suốt 20 năm. Tâm nguyện của tác giả: “Cuốn sách này không chỉ nói về công lao của ông Ba Quốc mà nói về những trăn trở, hy sinh, những khó khăn phải vượt qua, về đạo đức, tình cảm của ông, đặc biệt là tình cảm vợ chồng, cha con, thầy trò… Những bài học về nghề, về người, về đời của ông để giúp cho thế hệ trẻ, đặc biệt là các bạn trẻ trong ngành tình báo tiếp thu trong quá trình trưởng thành”.

Sách của một vị tướng tình báo viết về một vị tướng tình báo, gợi mở ít nhiều về “nghề tình báo” mà bấy lâu chúng ta thường mặc định là một “nghề đóng kín”. Do đó, ngay từ khi mới ra đời “Người thầy” đã tạo được sức hấp dẫn, gợi trí tò mò của người đọc. Vượt trên sự hiếu kỳ của độc giả về nghề tình báo, cuốn sách “Người thầy” thực sự là những bài học quý báu trong việc sử dụng người, phương pháp dạy học trò “làm sao cho nó giỏi hơn mình”… của ông Ba Quốc. Ở Campuchia, ông Ba tổ chức thành lập đội tình báo hành động được gọi là Đội Z. Nhiệm vụ chính của đội là phối hợp với bạn để phát hiện, đánh bắt, khai thác, xóa sổ các tổ chức, mạng lưới tình báo do Khơ-me Đỏ cài cắm. “Có thể nói mỗi thành viên Đội Z là một chiến sĩ gan dạ, thông minh, liều lĩnh và rất giỏi hành động độc lập. Với họ, trời không sợ, đất không sợ, rất đỗi ngang tàng, chỉ sợ mỗi ông Ba”. Sở dĩ ông Ba Quốc được cấp dưới phục tùng tuyệt đối bởi ông đã sử dụng đúng người, đúng việc và đối xử với họ hết sức nhân văn. Ông trăn trở khi cấp dưới cưới vợ có phạm nguyên tắc không, trực tiếp chỉ đạo xác minh lại để tạo điều kiện cho đồng đội xây dựng hạnh phúc gia đình.

Bố cục cuốn sách gồm 7 chương, sắp xếp theo trình tự thời gian từ khi tác giả bắt đầu làm việc với ông Ba Quốc (gọi tắt là ông Ba). Tuy nhiên, sách được mở đầu bằng buổi chia tay các nhà tình báo nổi tiếng: Phạm Xuân Ẩn (bí danh Hai Trung), Vũ Ngọc Nhạ (bí danh Hai Nhạ), Đặng Trần Đức (bí danh Ba Quốc), Nguyễn Văn Khiêm (bí danh Sáu Trí)… Qua đó có thể thấy mặc dù không phải nhà văn nhưng Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh đã “cài” sự kiện một cách khéo léo để gợi cho bạn đọc sự tò mò “trong này chắc có nhiều cái để đọc”. Phần lớn dung lượng cuốn sách viết về cuộc đời hoạt động của ông Ba Quốc, nhưng cũng có những phần nói về ông Hai Trung, ông Sáu Nam (nguyên Chủ tịch nước Lê Đức Anh), ông Sáu Trí… Đối với nhân vật chính, người thầy của mình, tác giả khẳng định: “Tôi có một cơ may hiếm hoi trên đời là gặp được một người thầy kiệt xuất, vừa nghiêm khắc, vừa ân cần, dạy dỗ tôi nên người khi mới bước chân vào ngành tình báo”. Sự kính phục, biết ơn đã được tác giả lần lượt chia sẻ bằng những câu chuyện, dòng tâm sự của hai thầy trò khi cùng công tác tại Campuchia, đi dọc  biên giới phía Bắc… Từ đó, bạn đọc sẽ hiểu sâu hơn về cuộc đời của Thiếu tướng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Đặng Trần Đức từ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, giúp bạn Campuchia mà truyền thông còn chưa đề cập. Thực tế, quãng đời hoạt động cách mạng của ông Ba Quốc trong vùng địch hậu đã được báo chí, điện ảnh xây dựng. “Ở mỗi vị trí, ông đều bước giữa lằn ranh thành hay bại, giữa sự sống và cái chết”. Trong công tác tình báo, một điệp viên chui được vào Phủ tổng thống, Bộ Quốc phòng, Bộ Tổng Tham mưu của quân đội Sài Gòn, các cơ quan đầu não của đối phương… đã vô cùng hiếm hoi và quý giá. “Một điệp viên lại nằm đúng ở trong cơ quan tình báo địch để tham gia chỉ đạo lực lượng tình báo địch đánh ngược nội bộ ta, thì ở Việt Nam chỉ duy nhất ông Ba Quốc”. Do đó, ông Ba Quốc còn được gọi là “điệp viên nhị trùng”. Từ những thông tin ông cung cấp, ta đã bóc gỡ được mạng lưới tình báo do địch cài cắm ở Miền Bắc, trong đó có cả một bí thư tỉnh ủy.

Giai đoạn sau năm 1975, ông Ba Quốc cũng có nhiều đóng góp trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc thì vẫn còn là ẩn số. Do đặc thù nghề nghiệp và nguyên tắc của ông nên ít người được biết. Đến “Người thầy”, tác giả đã hé mở nhiều “khoảng lặng” để bạn đọc hiểu thêm về công lao của Thiếu tướng, Anh hùng LLVTND Đặng Trần Đức. Năm 1977, khi ta đang xác định Khơ-me Đỏ là “bạn xấu” chứ chưa phải là kẻ thù. Về nguyên tắc, tình báo là phải nắm địch chứ không được nắm bạn. Song với nhãn quan nhiều năm hoạt động trong lòng địch đồng thời được ông Lê Đức Thọ (Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương) “bật đèn xanh”, Trung tá Đặng Trần Đức đã cho bí mật điều tra, xây dựng lực lượng để tình báo ta nắm chắc đầu não Khơ-me Đỏ. Thời gian ông Ba Quốc hoạt động ở Campuchia dài, công lao của ông trong sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc được tác giả kể lại chi tiết trong tác phẩm “Người thầy”. Thông qua đó, người đọc có thể cảm nhận được hình ảnh một người chỉ huy tình báo tài năng, nhân hậu và độ lượng. Những năm cuối thập niên 80 của thế kỷ XX, tình hình Liên Xô và Đông Âu đã đứng bên bờ vực thẳm. Lúc này, mặc dù chưa nghiên cứu sâu về châu Âu nhưng ông Ba Quốc đã có được cái nhìn rất sáng, rất thực tiễn về những gì diễn ra ở Liên Xô và Đông Âu. Ông nói: “Không thể ngồi ở nhà mà đoán mò được, các cậu phải vươn ra ngoài nước. Đầu tiên phải sang Đông Âu, tới các nước đã “vỡ” để xem nó “vỡ” như thế nào? Vậy muốn tìm hiểu chuyện này phải sang Đức, Ba Lan trước, rồi từ đó ta sẽ tìm hiểu diễn biến ở Liên Xô và các nước xã hội chủ nghĩa còn lại”. Sau đó, lực lượng tình báo quốc phòng đã tìm đường sang Đức, Ba Lan trong điều kiện chính trị rối ren để thu thập thông tin, nhận định tình hình góp phần giúp Đảng, Nhà nước đề ra chủ trương lãnh đạo, chỉ đạo kịp thời. Thực tế lịch sử đã chứng minh, hệ thống xã hội chủ nghĩa ở Liên Xô và các nước Đông Âu sụp đổ nhưng Việt Nam vẫn đứng vững và phát triển.

Cuốn sách dày gần 500 trang, bên cạnh chuyện về cuộc đời ông Ba Quốc, tác giả còn cung cấp cho người đọc bối cảnh của đất nước Campuchia sau thời diệt chủng Khơ-me Đỏ nắm chính quyền, tình hình các nước Đông Âu và nhận định của Đảng ta trước vận mệnh đất nước… Đồng thời, sức hấp dẫn của cuốn sách còn là những câu chuyện tình báo li kỳ khi thâm nhập ra nước ngoài. Có thể nói, đọc và ngẫm mới “thấm” được trong tầng sâu ngữ nghĩa sự hy sinh to lớn của người cán bộ tình báo trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc. Đó cũng là bài học về sự biết ơn, đạo thầy trò mà cuốn sách muốn gửi tới bạn đọc hôm nay.